Interview MaYan: Dhyana luistersessie

Artiest: MaYan

Geïnterviewden: Frank Schiphorst, Jack Driessen, Marcela Bovio

Interview afgenomen in: Sandlane Recording Studio

Label: Nuclear Blast

We hadden net een luistersessie van het nieuwe MaYan album Dhyana achter de rug. We waren overdonderd door wat op ons afkwam, maar gingen een praatje maken met Frank Schiphorst, Jack Driessen en Marcela Bovio om meer inzicht te krijgen.

Wat onmiddellijk opviel, was het nummer Tornado of Thoughts. Dat is toch al live gespeeld? Graspop?

Marcela: Dat hebben we toen gespeeld ja, afgelopen tournee hebben we dat ook gespeeld.

Jack: er is zo nog eentje van de plaat: The Power Process.

Waarom kies je deze twee nummers om nu alvast live te brengen?

Marcela: we hebben heel veel nummers op deze plaat die wel aan de lange kant zijn en dat is wel moeilijk om live te spelen, deze zijn iets compacter.

Frank: Ze zijn dan ook veel catchier live. We wilden toch wel al wat nieuws doen. Adam, onze Amerikaanse zanger, was ook mee dus dan was het wel handig om Tornado te doen, omdat die daar op de plaat ook op zingt. Moonrise… Sorry, The Power Process, dat was de werktitel.

Marcela: Spoiler!

Frank: The Power Process bedoel ik, dat was toch een van de lekkerste nummers live. Die catchiness…

Jack: Catchy en compact. Dat was niet zoals de andere, het spreekt daarom ook live aan.

Zijn andere nummers dan te lang om live te brengen, hoe zien jullie dat?

Marcela: Wij zitten vaak ook in een voorprogramma spot, dus dan moet je kiezen.

Frank: We kijken ook wel altijd met het maken van een setlist of de zangers en zangeressen evenveel aan de beurt komen, dat is ook belangrijk.

Jack: Dat is een uitdaging voor ons!

Frank: Ja, verschillende redenen dus. Maar het zijn denk ik wel ook de meest catchy nummers van de plaat.

Er staan ook twee intermezzo’s als het ware op het album, midden tussen de andere nummers. Is dat om de plaat te breken?

Jack: Ja, het is allemaal nogal een bak geweld dat op je afkomt, dat breekt wel. Maar er zit ook een betekenis in qua teksten. Dhyana is bv. de albumtitel en dat is een rustig nummer, dat vind je ook wel in de tekst wat terug, waar het over gaat, over het afstand nemen van de mind en dat soort dingen, meer de diepere betekenis van het album.

Frank: Maar ja inderdaad, breekpunten. Als het geheel heel intens is, dat er toch een beetje een flow in de plaat blijft zitten.

I don’t think, therefore I am. Is dat niet het tegengestelde van het bestaand spreekwoord?

Marcela: Ja precies. Heel veel nummers van deze plaat zijn gebaseerd op het in het moment kunnen zijn, in the present. De concepten van mindfulness, jezelf niet laten storen door je gedachten, wat er gebeurd is, wat je verwacht van de toekomst. Dus daarom het idee van, pas als je je kan ontbinden van al die verontrustingen in je hoofd, kan je jezelf vinden en jezelf zijn.

Jack: Komt een beetje van Eckhard Tolle met The Power Of Now, een beetje in die richting, daar hebben we veel inspiratie uit gehaald, onder andere.

Er is heel veel koor en orkest. Jullie hebben dat speciaal opgenomen en gefinancierd via een Indiegogo campagne, omdat dat anders niet te betalen is?

Jack: Klopt. Ook gewoon omdat we het naar een hoger niveau willen tillen. Ik maakte bv. arrangementen bij de vorige albums, samples. Bij een echt orkest merk je gewoon dat je die articulaties, die snare of trompet gewoon bijna niet kan nabootsen. Hier merk je wel dat dat erg veel toevoegt op sommige plekken. Dat was gewoon een droom die we hadden om dat waar te maken en zo is die hele crowdfunding begonnen, de gekste dingen uitgehaald om geld bij elkaar te krijgen. Daar bleken een aantal mensen heel erg blij van te worden.

Marcela: We zijn ontzettend dankbaar aan die mensen die ons gesteund hebben, heel erg bedankt.

Er zijn natuurlijk steeds meer bands tegenwoordig die zoiets moeten doen, zelfs gewoon om een cd te kunnen financieren.

Marcela: Ja, ik vind het gewoon gaaf dat het mogelijk is, dat het internet en social media dit soort mogelijkheden aanbiedt. Ik zie het voor heel veel mensen ook werken. Het is gewoon een nieuw model.

Jack: Het is een nieuwe muziekindustrie, ja.

Marcela: Ik vind het ook vooral heel bijzonder, want het gaat niet alleen om het financiële, maar ook om een binding creëren met mensen die muziek echt supertof vinden. Die voelen zich dan ook alsof ze eigenlijk ook deel zijn van het project. Ze maken ook alles van heel dichtbij mee, heel bijzonder. Je wordt als een soort familie, dat is echt gek.

We hebben Adam al aangehaald, maar wat is nu de exact bezetting bij dit album?

Frank: We hadden eerst Henning natuurlijk, maar met dat die ook bij Firewind zingt, kan hij niet altijd met ons mee. Mark kende Adam en hij stuurde ons eens een filmpje op met zijn vocale kwaliteiten en zo werd hij onze backup zanger als we Henning niet konden vinden. Dat was best wel makkelijk, die jongen was al fan en die kan ook alles wel aan. We dachten, het zou wel heel leuk zijn als die mens kan invallen live voor Henning. Op een gegeven moment ga je dan nummers schrijven en dan ga je toch denken van, met die kwaliteiten hebben we toch weer een extra klankkleur op de plaat. Dus ja, je hoort hem ook op de plaat bv. bij Tornado Of Thoughts, dat is compleet zijn zang. Ook The Illusory Self. We hebben alle zangers en zangeressen redelijk verdeeld.

Jack: Ja, qua zangers en zangeressen hebben we nu ook George (Oosthoek) erbij. Iedereen is dan hierheen gekomen en hebben we dat verdeeld zodat iedereen kon bijdragen, zonder dat het de muziek stoort. Dat was best wel een uitdaging.

Frank: Je hebt zoveel toppers en daar moet je het beste uithalen.

Als luisteraar is het soms moeilijk om de stemmen te herkennen, omdat ze zo dicht bij elkaar liggen.

Frank: Ja, het overlapt elkaar. Maar als je een paar keer luistert hoor je wel wie wie is hoor.

Ik merkte ook, Mark die doet de laatste optredens minder mee on stage. Het is vooral George die de grunts opneemt. Is dat op het album ook evenredig verdeeld?

Frank: Dat is ook evenredig verdeeld, ja. George kwam er ook om dezelfde reden bij, als backup. Als Mark met Epica toerde, dan kwam George erbij. Maarja, die kwam er dus ook vast bij.

Jack: Zo heb je veel variatie. Je vindt dus vrijwel iedereen die ook live meespeelt terug, alleen op een gitarist na. Arjan die heeft niet meegedaan. Voor Merel heeft Jord-Otto van ReVamp een keer ingevallen. Arjen heeft nu ook meegetoerd in plaats van Merel. Dat was eigenlijk de enige uitzondering.

Verschillende keren klinkt de start van een nummer als filmmuziek. Ervaren jullie dat ook zo?

Jack: Ik ben een grote fan van filmcomposities, dat zijn er een aantal van ons. Ik hou dus wel van hele brede, zware symfonische muziek waar heel veel emotie in ligt, dat vind ik prachtig. Ik denk dat bijna iedereen van ons dat zo vindt. De kunst is om dat ook te laten passen in die complexe muziek, we geven het de ruimte wanneer het kan, in refreinen hoor je dat wel terug en natuurlijk in intro’s en die intermezzo’s die we al besproken hebben. Zo proberen we dat eigenlijk te blenden met die complexere stukken. Dat is heel uitdagend, heel leuk om zo van de grond te krijgen. Die arrangementen werden nu ook door een echt orkest uitgebouwd, dan sta je dat te schreeuwen voor 50 man die dat echt gaan spelen. Als je dat voor de eerste keer hoort na maandenlang werken, dat maakt wel iets los.

Frank: Dat doet wel wat.

Door al dat orkest en koor moet ik soms wel eens denken aan bands al Dimmu Borgir, ook al die symfonische zaken. Wat vinden jullie van zo’n vergelijking?

Marcela: Te gek.

Frank: Dat snap ik goed. Keiharde muziek versus dat grootse van een orkest.

Jack: Ik denk dat wij allemaal wel met DImmu Borgir zijn opgegroeid, met de oude albums. Dat was toen der tijd al een voorbeeld voor ons. Die gaan al zolang terug en hebben toevallig al zo’n 12 jaar geleden met hetzelfde orkest opgenomen als wij, met Death Cult Armaggeddon. Dat was toen ook heel indrukwekkend. Dat was ook het eerste dat ze zeiden toen we daar kwamen, we hebben nog met Dimmu Borgir opgenomen (lachen). Da’s ook een metalband, ja die kennen we.

Marcela: Het is gewoon zo bijzonder. Ik vind het gewoon te gek. Metal is gewoon fantastisch en dat alles mag en kan lukken en ook superrustige mooie dingetjes, alles bij elkaar… Dat vind ik het toffe aan MaYan. Alles mag!

Jack: We hebben geen regels. Iedereen kan gewoon alles kwijt en we kijken of het past. Juist dat iedereen vrij laten is denk ik onze kracht.

Marcela: Gewoon lekker hectisch.

Frank: Het begon er op een gegeven moment toch ook onder te lijden hoor. Nu hebben we met Joost gewerkt en met Marcela erbij, een geweldig toevoeging om er toch nog wat catchy dingen in te krijgen. Zij heeft ook heel veel zanglijnen geschreven, ook voor de heren. Ik vind het altijd wel lastig hoor. Ik hou van knetterharde muziek maar ook van relaxte muziek, probeer daar maar eens samen een goed nummer van te maken. Ik begrijp ook dat je het als luisteraar behoorlijk intensief vindt als je het voor het eerst hoort.

Marcela: Het is te gek, het is zo’n groot collectief, zoveel krachten bij elkaar gebundeld. Frank en Mark die de basis leggen voor toffe nummers te kunnen schrijven en we mogen allemaal dingen bijdragen. Zoveel achtergronden die bij elkaar komen.

Dus dit nieuwe album verschilt wel wat van het prille begin met zoveel nieuwe mensen erbij. Marcela, jij voegde dus ook zanglijnen toe, dat was er bv. ook voorheen niet.

Marcela: Ja, ik kom zelf uit een symfonische metal achtergrond, veel rustiger, Stream Of Passion. Ik vind het heerlijk om de complexe harmonieën mee te helpen opzetten en er op een toch wel kort schema iets mooi van te maken.

Hoelang heeft het opnameproces geduurd?

Jack: puur de opnames…

Marcela: Ik denk dat de muziek schrijven wel het langst geduurd heeft.

Jack: Dat was van vorig jaar al.

Frank: Ook wel stukjes van 2016 die we later zijn gaan uitbouwen. Dat begon ook weer spontaan, een beetje naar elkaar sturen. Maar halverwege vorig jaar zijn we dan samen met Joost verder gegaan en toen werd er echt een schema opgesteld van, die datum moeten de demo’s klaar zijn en dan gaan we de nummers kiezen die we willen.

Marcela: Structuur!

Frank: Ja, dan wisten we waar we mee verder gingen werken en dan hebben we er 10 nummers uitgehaald in totaal. Toen begonnen we vanaf dat punt aan de preproducties. Dan gingen we vooral de zang en de partijen tot in de puntjes uitwerken. In januari wilden we het klaar hebben, dan gingen we alles in het echt opnemen. Dus afgelopen jaar is er wel met heel veel structuur gewerkt.

Jack: Vanaf januari voor alleen het opnemen.

Frank: Alles bij elkaar heeft het dus zeker meer dan een jaar geduurd. Soms komt er heel spontaan wat uit als je met iemand samen wat muziek zit te maken en soms gebeurt er even niks.

Jack: Wel een groot verschil. Joost deed ook actief mee en nam ook een paar stukjes van de songwriting, dan draaide hij even met, wat input geven. Vorige plaat was meer van alles bij elkaar gooien en dat was totaal anders dan we nu deden. Alles stap voor stap, kijken hoe alles samen klinkt en of er niks wringt, dat was vorige plaat soms ook wel het geval. Met zoveel lagen en een orkest erbij is dat ook wel nodig. Het heeft veel langer geduurd dan de vorige albums.

Frank: Ja, dat eerste album was mezelf, Mark en Jack alles achter een computer opnemen wat we leuk vonden en daar dan nummers van bouwen. Het tweede album was al wat meer gestructureerd. We waren al wat kritischer op elkaar ook. Nu met het derde album steeds meer er iedereen bij betrekken.

Marcela: Dat is misschien moeilijk, want je hebt zoveel mensen die wat bijdragen, en iedereen is supergoed in wat ze doen. De input die je krijgt is geweldig, het is superfijn om met zo’n groep te werken, omdat iedereen op topniveau zit.

Nog één vraag over de albumtitel, Dhyana. Bij de intro is het ook gezegd: “The moment when the individual mind is absorbed by the heart and melts with the universal mind”. Kunnen jullie even samenvatten?

Marcela: We zijn bewust van ons bestaan. Onze hersenen hebben gedachten die alle kanten opgaan. We kunnen met heel veel dingen bezig zijn, maar op het moment dat je echt in dit moment kan zijn en je gedachten probeert stil te leggen, alleen met het nu bezig zijn, wat je zintuigen op dit moment binnen krijgen… Het geluid van de ventilator, de temperatuur van deze kamer, alles wat er hier gebeurt. Het hier en nu kunnen zijn.

Frank: Meditatief.

Marcela: Afgelopen tijd ben ik meer gaan mediteren. Een beetje moeilijk om voor te stellen, maar op het moment dat je vaker in het moment kan zijn, dan kloppen ineens heel veel dingen. Je kan ook veel makkelijker naar mensen luisteren of er een betere verbinding mee kan maken, dat je niet in je eigen wolk bent.

Jack: De ruis van alle zorgen die je jezelf programmeert valt dan weg. Als je er op gaat letten dan wil je niet weten hoeveel je je eigenlijk zit druk te maken om dingen die totaal niet relevant zijn.

Marcela: Dat idee dat je veel meer verbonden bent met je omgeving en met iedereen, dat komt omdat je veel minder bezig bent in je eigen en veel meer openstaat voor wat er nu gebeurt. Dat wil niet zeggen dat het altijd lukt maar daar kunnen we maar naar blijven toe streven.

Categorie: