Review Rock In Bourlon 2024: zaterdag 22 juni - Nieuwe vrienden en vaste waarden strijden om de hoofdprijs

In de schaduw van het historische Kamerijk (Cambrai), te midden van sappige weilanden en rijke graanvelden, waar de boer naarstig ploegt en de boerin binnensmonds kijft, ligt het slaperige dorp Bourlon. Eén keer per jaar worden de 1.200 inwoners van deze pittoreske nederzetting gedurende drie dagen van hun rust beroofd want dan wordt de vooroorlogse stilte ongenadig verstoord door Rock In Bourlon. De dorpsbewoners laten zich echter niet afschrikken en nemen met enthousiasme deel aan de festiviteiten, vergapen zich aan de kleurrijke vogels die in hun gemeente zijn neergestreken en verbroederen boven een frisse pint met hun tijdelijke gasten.

Op papier lijkt de affiche van dag twee op Rock In Bourlon veruit de sterkste van de drie festivaldagen met namen van bands die ook buiten de besloten kringen van de underground enige faam genieten. De organisatie heeft daarom besloten om voor een dagticket op zaterdag de volle €15 te vragen. De getrainde festivalganger is bij de vorige zin waarschijnlijk net niet van zijn of haar stoel gevallen bij het lezen van de ticketprijs. Want inderdaad, Rock In Bourlon is een zeer goedkoop festival. Voor nauwelijks €30 kan je drie dagen genieten van een lekkere muzikale menukaart. Wie het festival een warm hart toedraagt mag geheel vrijblijvend een hogere bijdrage geven maar het basisprincipe blijft dat de drempel om het festival te bezoeken zo laag mogelijk moet gehouden worden. De dorpsbewoners mogen zelfs geheel gratis binnen.

Chiaroscuro mag vandaag de debatten openen. De naam is gewoon het Italiaanse woord voor wat in kunstkringen beter bekend is als de techniek clair-obscur. Die combinatie van licht en donker is in elk geval geen slechte omschrijving voor de muziek die men zelf met de term post-punk bestempelt en in de praktijk vooral het midden houdt tussen Pixies en The Cure. Als om dat punt te bewijzen waagt men zich aan een geslaagde Franstalige versie van A Forest. In vergelijking met gisteren start Rock In Bourlon op die manier toch al iets muzikaal toegankelijker.

De combinatie van modder en aangevoerd stro maakt dat de ondergrond voor het hoofdpodium erg veel op paardenmest begint te lijken, minus de geur (gelukkig). Die zompigheid wordt nog versterkt door het uit Lille afkomstige Queen (Ares). De doomachtige rock van het viertal hapt vlotjes weg en het binnendruppelende publiek kan op die manier langzaam warmlopen voor een lange en bijzonder afwisselende dag.

Het uit de streek afkomstige False, niet te verwarren met hun Amerikaanse black metal naamgenoten, zet al vroeg op de dag de moshers aan het werk. Het pleintje voor het kleine podium verandert gedurende een half uur in een oorlogszone op de tonen van hun felle hardcore/punk. In onze oren klinkt het allemaal nogal standaard en weinig origineel maar de energie van het publiek geeft ons in elk geval duidelijk ongelijk.

Gisteren mochten we tijdens een interview al kennismaken met het sympathieke Witching uit Philadelphia. De band heeft een warme relatie met de organisatoren en vandaag staan ze voor het eerst in hun carrière in open lucht van jetje te geven. En bij deze meteen al een tip voor alle lezers die een warm hart hebben voor harde muziek; ga nu (maintenant, now, jetzt) deze band checken! Wat een energie en tomeloze inzet. Doom passages worden genadeloos afgewisseld met black metalerupties (Incendium!) om even later richting blues te surfen en vervolgens over te gaan in breekbare samenzang. Frontvrouw Jacqui Powell krijst het ene moment als een gekeeld varken om slechts tellen later haar stem te transformeren naar een geluid dat Janis Joplin jaloers zou hebben gemaakt. Het optreden verveelt geen moment en het muzikaal vakmanschap is van een erg hoog niveau. Zelfs een gebroken snaar van gitaris Hazel na pakweg 10 seconden in de set kan daar geen rem op zetten. Witching maakt vandaag veel nieuwe bekeerlingen en na hun optreden is het dan ook bijzonder druk aan de merchstand. Wanneer So Young So Useless de set afsluit voelt Rock In Bourlon aan als een heerlijk warm bad en het is moeilijk om te bepalen wie het meest aan het genieten is van het moment, het publiek of de band. De bandleden staan te stralen op het podium en kijken enigszins beduusd in de ogen van een dolenthousiast publiek. Heerlijk. Het is voor dit soort ontdekkingen dat we ons brakke lijf telkens weer naar obscure festivalletjes sleuren.

Over straffe frontvrouwen gesproken. We schatten de vocaliste van Calcine uit Parijs ongeveer 1 meter 60 maar die 160 centimeter zitten wel tjokvol agressie en overtuiging. De hardcore met sterk metalen randje zou niet misstaan hebben in de H8000 scène en ook het aloude violent dancing op de eerste rijen, met het obligate gezwaai van ledematen, lijkt weer even helemaal terug van weggeweest. Ook tekstueel houdt men zich aan de ongeschreven regels van het genre en passeren er beenharde songs over dierenrechten, gender en -hoe kan het ook anders in deze tijden- over de politieke situatie in Frankrijk en de opkomst van extreem-rechts. Tegen het einde van de set start een pittige regenbui, de enige van het weekend, maar zelfs dat kan de pret nauwelijks drukken.

Ook het Duitse Valborg moet bij het openen van hun debatten even de nukkige weergoden trotseren waardoor een flink deel van het publiek het optreden volgt vanuit de vele tenten die het hoofdplein omringen. Mede door de omstandigheden komt de progressieve deathmetal met hier en daar een zijstapje naar doom niet helemaal uit de verf. Jammer voor de band zelf maar liefhebbers van pakweg Edge Of Sanity (RIP) doen er niet verkeerd aan om deze band eens te gaan opzoeken.

Zoveel mogelijk korte songs in zo kort mogelijke tijd spelen, met die instelling begint Jodie Faster aan zijn thuismatch. Naar het schijnt is de Amerikaanse actrice naar wie de band verwijst zeer goed op de hoogte van hun bestaan en kan ze er hartelijk mee lachen. En ondanks de serieuze thema’s die ze in hun songs behandelen is humor evenzeer een essentieel element van de band. Zoek hier niet naar ingewikkelde of ingenieuze songs met een doordachte opbouw. Rammen en blazen is de boodschap en het feestje op en voor het kleine podium is navenant. Verrassend of vernieuwend is het op geen enkel moment, bijzonder leuk is het gedurende een dik half uur wel.

Apocalyptische synth punk met een streep hiphop, als u bij God niet weet wat u daar bij moet voorstellen tik dan de naam MS Paint eens in op Youtube. De Amerikanen klinken als een combinatie van Eminem en P.O.D., een spooky versie van Limp Bizkit, de geflipte nonkels van Papa Roach met een synthesizer. Maar ze klinken vooral erg als zichzelf en het zou mij niet verwonderen dat ze met hun volstrekt unieke geluid weleens flinke potten kunnen gaan breken in de toekomst. Zelf heb ik ondertussen de fase van ‘boomer’ bereikt en is het voor mij allemaal net iets teveel van het goede maar het potentieel is onmiskenbaar.

De beleefde Polen waar we deze morgen de ontbijtzaal van het hotel mee deelden blijken geen bouwvakkers te zijn maar staan onder de naam Jad het podium onveilig te maken. Efficiënte punk met lekkere breakdowns, er bestaan slechtere soundtracks bij een zonnige namiddag in Noord-Frankrijk. De volledig Poolse lyrics maken gezellig meezingen quasi onmogelijk maar schuddende vuisten en hoofden zijn internationale gebarentaal voor ‘goed bezig’. Meer dan 20 minuten hebben ze niet nodig om over taalbarrières heen nieuwe vrienden te maken.

Het duurde gisteren tot Wormrot voor het publiek loos ging maar vandaag is al flink geoefend bij de verschillende hardcore en punkbands op het kleine podium. Sanguisugabogg heeft dan ook geen moeite om vanaf de eerste tonen een flinke pit tevoorschijn te toveren. Zanger Devin laat meermaals optekenen dat hij al dat geweld nog verre van voldoende vindt en spoort de bezwete lijven aan om ook de nog stilstaande buurman, desnoods met fysieke aandrang, tot enige beweging aan te sporen. De efficiënte deathmetal wordt accuraat en beenhard geserveerd om enkel onderbroken te worden met korte en efficiënte bindteksten (“this is a song about being dragged by a truck, it is called Dragged By A Truck”). De snelheid ligt net iets lager dan bij Wormrot een dag eerder maar de impact van songs als Black Market Vasectomy, Face Ripped Off of Necrosexuel Deviant is er daarom niet minder om. Met een oplawaai onder de vorm van Dead As Shit worden tenslotte de laatste restanten vocht aan de arme pitliefhebbers onttrokken.

De dame en heren van Jivebomb hebben daarstraks naar de Poolse collega’s van Jad gekeken en waarschijnlijk gedacht ‘dat kunnen wij beter’. Waar Jad nog 20 minuten nodig hadden klokken de Amerikanen af op zegge en schrijve 16 minuten. Maar wat een 16 minuten! Zangeres Kat Madeira ziet er uit als een proefbuisbaby samengesteld uit het DNA van Suzuka Nakamoto (Babymetal) en Tank Girl en stuitert onophoudelijk van de ene kant van het podium naar de andere kant. Het is opwindend, het is chaotisch en het is geweldig. Dit is hardcore zoals de bedenkers het indertijd bedoeld moeten hebben. Hun eerste kennismaking met Europese bodem is kort maar bijzonder krachtig en als Sandstorm van Darude als eindnoot door de boxen knalt feest het publiek gewoon lekker verder. Backstage blijkt de natuurkracht genaamd Kat gewoon een poeslief en verlegen meisje te zijn maar geef haar een podium en je kan haar niet zonder handschoenen aanpakken. Na Witching opnieuw een nieuwe band om toe te voegen aan het lijstje ‘ontdekkingen’.

De ombouwpauzes op het grote podium blijven een werkpunt en ook het Nederlandse Dool ontsnapt niet aan een enerverende soundcheck die maar blijft duren. Het eindigt abrupt met een welgemeend ‘fuck it, we beginnen gewoon’ van Raven Van Dorst. Ze jaagt haar band het podium af om de intro te starten en na een innige groepsknuffel zijn ze klaar om hun Europese veroveringstocht nu ook verder te zetten in Frankrijk. De moeilijke start trekt op geen enkel moment een wissel op de podiumprestatie. Integendeel, Dool pakt Bourlon meteen in met een loepzuivere uitvoering van Venus In Flames en wat volgt is een klein uur puur vakmanschap en liefde voor muziek. Raven is bijzonder goed bij stem en de rest van de band valt op geen enkele fout te betrappen. Het aan alle misfits opgedragen Hermagorgon is ronduit indrukwekkend en Love Like Blood klinkt beter en duisterder dan het origineel. Publiekslieveling Oweynagat lijkt het enige nummer dat min of meer op routine wordt afgehaspeld en wordt vervolgens totaal overschaduwd door indrukwekkende versies van The Shape Of Fluidity en The Hand Of Creation. Het applaus na afloop is warm, lang en welgemeend. Dool is onstuitbaar en we vragen ons af of we het hoogtepunt van vandaag (en van het volledige weekend) nu al gehad hebben.

De van vette breakdowns aan elkaar hangende hardcore van Worst Doubt past naadloos bij de rest van de bands die we vandaag op het kleine podium mochten aanschouwen. De jaren 90 resoneren sterk door in het geluid van deze Parijzenaren (Kickback, Merauder, Congress) en het enthousiasme bij de bandleden is groot. Originaliteitsprijzen worden opnieuw niet uitgereikt maar niemand die er om maalt. Niet voor het eerst vandaag wordt luidruchtig gewaarschuwd voor het oprukken van radicaal rechts in het thuisland. Technisch verre van het beste dat we vandaag zagen maar soms hebben vette optredens nu eenmaal een vuil randje.

Technische perfectie, muzikaal meesterschap en een vleugje magie, dat vat zowat het optreden van Zeal & Ardor samen. Of misschien spreken we beter van een occult ritueel waarmee Manuel Gagneux en de zijnen de ramvolle wei van Bourlon bezweren. Zelden hoor je een band aan het werk die zo efficiënt schippert tussen schoonheid en agressie waarbij je het ene moment met tranen in de ogen en kippenvel op elk stukje huid staat te rillen van ontzag om slechts tellen later de aandrang te voelen om de mensen rondom je heen finaal in elkaar te beuken. Het mannelijk orgasme staat erom bekend slecht seconden lang te duren maar ik durf bij deze te beweren dat het mijne bijna een vol uur overspande. Dit was niet zomaar het beste wat we in Bourlon gezien hebben, dit vol uur Zeal & Ardor beukt zich een weg in mijn persoonlijke top 5 aller tijden. De langgerekte climax maakt het onzinnig om hoogtepunten aan te duiden maar laten we het houden op enkele uitzonderlijke pieken in een uitzonderlijke prestatie. Götterdammerung is een forse oplawaai die het bloed doet koken en zelfs het overwegend Franse publiek aanzet tot meebrullen in het Duits, het repetitieve refrein van Blood in The River groeit uit tot een gedeeld mantra en het fonkelnieuwe Death To The Holy vat met een evenwichtsoefening tussen woede en contemplatie alles samen waar Zeal & Ardor voor staat. Maar het moment van de avond is wanneer Manuel de aanwezigen om vocale ondersteuning vraagt bij oudje Devil Is Fine, het wordt een semi religieuze ervaring van gehypnotiseerde gelovigen in regie van hun nieuwe hogepriester. Kortstondig ontstaat er zoiets als een collectief bewustzijn waarbij iedereen zich deel voelt van eenzelfde entiteit. Dit is een avond die bij velen een herinnering kerft die slechts door dood of dementie kan worden uitgewist.

De band zelf voelt ook aan dat er iets onnoembaars in de lucht hangt en de frontman neemt uitgebreid de tijd om het publiek te bedanken. Hij benoemt daarbij expliciet dat hij zelden zo’n divers publiek heeft gezien en dat aspect van Rock In Bourlon hebben we tot nog toe misschien onderbelicht gelaten. Wat het is inderdaad opvallend, dit festival in dit kleine dorp is een vrijplaats waar iedereen zichzelf kan en mag zijn. We zagen stoere getatoeëerde mannen die rondliepen in zomerse jurkjes en niet op de manier waarop we dat soms op andere festivals (of op Aalst Carnaval) soms zien, als grap of om te provoceren. Nee, hun vestimentaire keuze is een genderstatement, daarvan getuigt wel de zorg die besteed werd aan het kiezen van aangepast schoeisel en juwelen. Al gaat er qua statement weinig boven de jonge vrouw met Burzum t-shirt die een regenboogvlag bij wijze van rok droeg. Benieuwd wat het heerschap Varg Vikernes daarvan zou denken. Het gaat te ver om te zeggen dat Rock In Bourlon de metalen versie van de pride is maar we zagen tot nog toe weinig festivals of concerten waarbij genderidentiteit op zo’n natuurlijke wijze omarmt wordt. Niet als gimmick maar wel als de normaalste zaak ter wereld, zowel op als voor het podium. Verbondenheid is het kernwoord en op geen enkel moment werd die samenhorigheid zo sterk gevoeld en benoemd als bij Zeal & Ardor. Niemand zou er om gemaald hebben wanneer de festivaldag met dit orgelpunt zou beëindigd zijn, maar er volgt nog een dubbel muzikaal nagerecht.

We hebben het eerlijk waar geprobeerd maar we hielden het geen 10 minuten uit bij Carriegoss. Na de extatische ervaring van Zeal & Ardor was de muzikale stijlbreuk gewoon te massief. Je mag het dan nog darkwave noemen maar dit was gewoon Tomorrowland voor zelfverklaarde vampieren en verlopen goths. En toegegeven, er werd flink gedanst en gefeest maar wij voelden ons als een veganist die per ongeluk een slachthuis inwandelt. Vluchten geblazen!

De diepe duisternis is het perfecte kader voor het Nederlandse black metalcollectief Fluisteraars. Gitarist Omar (die vorig jaar de plaatselijke kerk nivelleerde met Iskandr) moet vandaag werken voor zijn geld want eerder vandaag verzorgde hij ook al de ruggengraat van Dool. Ingeleid door hoorngeschal scheurt de band de nacht aan flarden met een doorleefde pot old school black metal met veel oog voor sfeer en melodie (althans voor wie het wil horen). Tere Muur en Nasleep (beiden uit het trve cvlt getitelde album 'Bloem') pasten perfect bij de door bomen omzoomde nacht met hun gruwelijke schoonheid en vocalist Bob Mollema mag zijn stembanden volledig in gort schreeuwen en huilen bij het lichtelijk geniale Brand Woedt In Mijn Graf. Spijtig genoeg hebben het late uur en de niet te overtreffen prestatie van Zeal & Ardor ervoor gezorgd dat ongeveer de helft van de bezoekers reeds huis -of tentwaarts is gekeerd want dit puike optreden verdiende evenzeer een volle wei.

Diep onder de indruk na een werkelijk fenomenale dag van vaste waarden en nieuwe ontdekkingen keren we in stilte terug richting hotel, dit gaat nog even blijven hangen.