Review Rock In Bourlon: vrijdag 27 juni - Duister zweet

Rock In Bourlon voelt elk jaar een beetje meer als thuiskomen. Een oude tante die ons, haar verre neefjes, met plezier en liefde in haar stulpje ontvangt. Maar dan wel het soort geschifte tante met een batterij aan versterkers en een oorlogsvoorraad aan bier in de achterkamer. Drie dagen lang verdriedubbelt Bourlon in bevolkingsaantal voor één van de gezelligste en meest eigenzinnige muziekfeestjes in het hardere genre. Op vrijdag ligt de nadruk eerder op black metal en sludge, met hier en daar een opvallende zijsprong. Zaterdag is het tijd voor hardcore, punk en ander beuk- en sloopwerk. De dag des heren is dan weer traditioneel gereserveerd voor bands in de doom en stonerhoek van het genre.

Voor het derde jaar op rij wenden we het steven richting Noord-Frankrijk voor het gezellige festival Rock In Bourlon, stilaan mogen we zelfs gewagen van een beginnende traditie. De plaatselijke neringdoenders knikken reeds ter herkenning, de gezichten van de vrijwilligers achter toog en security doen een belletje rinkelen en ook een deel van de bezoekers komt ons niet langer onbekend voor. De catering is nog altijd vrij Spartaans maar degelijk -al blijven we ons afvragen waarom het Franse publiek zo gek is van een baguette met gesmolten camembert en merguez- en ook de markt met grafische artiesten staat terug op de vertrouwde stek.

Al zijn er ook een paar dingen veranderd. De bomen die het terrein omzomen en de voorbije jaren voor de broodnodige verkoeling en schaduw zorgden, zijn recent grondig gesnoeid. Meer dan een dikke stam met wat bladeren blijft er niet over. Om toch enigszins de hitte en ongenadige zon van wederwoord te dienen zijn in het dreefje tussen hoofd-en zijpodium doeken gehangen maar die zijn -vrij letterlijk- een druppel op een hete plaat. De security wordt daarom drie dagen lang bewapend met waterpistolen en sproeiers om de verhitte lijven van de bezoekers tot beheersbare temperaturen af te koelen.

Ook de kerk speelt dit jaar geen rol van muzikale betekenis. Ondanks de mooie gerenoveerde buitenkant is het gebouw niet langer veilig om een concert in te organiseren. Vorig jaar al moesten netten de bezoekers behoeden voor neervallende brokstukken en dit jaar werd het risico onverantwoord geacht voor een optreden. Eeuwig spijtig want we hebben mooie herinneringen aan een aantal magische momenten in dit huis Gods.

RiB heeft er de vorige jaren een sport van gemaakt om met de meest vreemde bands te openen maar deze keer zijn de eerste klanken die door de PA worden gejaagd een pak verteerbaarder. Het Franse Korsakov ontwijdt het kleine podium met een emotionele set die ons nog het meest doet denken aan hun landgenoten van Hangman’s Chair. Zelf bestempelen ze zich als black metal maar die term dekt zeker niet de volledige lading. Bij tijd en wijle wordt er wel degelijk razend geblazen middels ijskoude riffs en verrotte kreten maar de melodische tussenmomenten maken de band niet voor één (zwart) gat te vangen. Fans van het oudere werk van Alcest hebben er met Korsakov een naam bij om te checken.

Het al even Franse Black Bile is een naam die misschien hier en daar een belletje laat rinkelen en al heel wat volk richting hoofdpodium weet te trekken. Zangeres Romane balanceert met verve tussen emotionele, rokerige zang en bezeten gekrijs dat enige voorliefde voor hekserij verraadt. De pompende sludge/doom staat in schril contrast met het prachtige zomerse weer en de occasionele black metaleruptie kan niet verhinderen dat het na een halfuurtje wel een klein beetje saai en inwisselbaar begint te klinken. Ongetwijfeld komt dit alles beter tot zijn recht in een donkere club ergens ten velde. Op het grasveld van Bourlon hebben we het na een tijdje wel gezien.

Tot onze niet geringe vreugde staat er vandaag flink wat ongewone black metal op de affiche en één van die vreemde eenden in de bijt is het Nederlandse Morvigor. Het blijft natuurlijk een ongelijke strijd om met de duisternis van het genre op te boksen tegen een zomers weertje dat flirt met de 30 graden op de thermometer maar Morvigor slaagt er behoorlijk in om ons mee te zuigen in een wereld verstoken van zonlicht. We kennen weinig bands die hun black metal zo eigenzinnig serveren als Morvigor. Het ene moment waan je je nog midden in een sneeuwstorm van geluid om slechts seconden later middels een vreemde break in een jamsessie te belanden waar de geest van Mark Knofler in rondwaart. Meer dan de helft van de set bestaat uit beide nummers van hun meest recente EP De Spiegel want zowel het titelnummer als het prachtige Midden In De Wereld passeren de revue. Kippenvel bij tropische temperaturen, we voelden het bij de doorleefde schreeuw ‘hier ben ik’ uit laatstgenoemd nummer. Voor wie zijn of haar black metal graag met een experimenteel randje heeft: ga Morvigor ontdekken, u zal er geen spijt van krijgen.

Van een cultuurschok gesproken! Met ons hoofd nog helemaal in de mist togen we naar het hoofdpodium waar vervolgens alle mijmeringen bruusk aan flarden worden getrokken door Eyes. Brutale Deense hardcore uit Kopenhagen zonder compromissen die meteen de eerste pit van de dag uit de grond stampt. Het Franse publiek lust er duidelijk pap van en Bourlon davert onder het geweld van Beelzebub The Hypocrite, Generation L en Underperformer. De vocalist heeft duidelijk studiewerk verricht naar de podiumgedragingen van Barney van Napalm Death want de wat hoekige links-rechtsbewegingen komen ons wel heel bekend voor. De hitte heeft op geen enkel moment invloed op de performance ook al staan de muzikanten tegen het einde van de set in een plas van eigen zweet. Putain!

Geen enkele van de black metalbands op de affiche vandaag vallen onder de ‘traditionele’ standaarden van het genre. Elke band heeft een unieke benadering en voor het Poolse Dola is dat niet anders. Je kan je zelfs afvragen of de band überhaupt mag gecatalogiseerd worden onder de term black metal. We horen een behoorlijke portie sludge en doom, wat ambient en zelfs een streepje jazz, vooral wanneer bassist Maras zijn vijfsnarig wapen terzijde legt om een trompet te beroeren. Onbedoeld grappig is het moment waarop de gitarist een masker opzet, ik vermoed dat het berkenschors moet voorstellen maar vanop een afstand gezien lijkt het alsof de brave man een boterham met strategische gaten op het gezicht heeft geplakt. De muziek is echter verre van grappig en kleeft behoorlijk tegen de ribben. De song Tam Njie Nie Ubijesz (ruw vertaald: je zal me daar niet doden) is met zijn misantrope, traag voortploegende atmosfeer zowel een rustpunt als een hoogtepunt in een sterke set. Alweer kunnen we een band toevoegen aan ons immer groeiend lijstje van groepen wiens discografie we bij thuiskomst aan een grondige studie moeten onderwerpen.

Intens, zweterig en lekker lomp. Alkerdeel kwam, zag en overwon het hoofdpodium en deed onze vaderlandsche trots zwellen in onze borstkas. Wat een muilpeer van een optreden! In het publiek waren maar twee reacties merkbaar; één van extatische opwinding en één van onverholen walging. En beide emoties zijn als een compliment te beschouwen want niets is erger dan die derde emotie die vandaag gelukkig afwezig bleef: onverschilligheid. De muzikale terminologie en de drang tot hokjesdenken lijkt van Alkerdeel af te glijden als water van een eend want of je dit nu wil benoemen als black metal, sludge, crust of wat dan ook, geen enkele term is voldoende om de koppige eigenheid van de band te vatten. Bourlon stond erbij, keek ernaar, werd fan of gooide zich in het nabijgelegen Nauw Van Calais. Wij zelf waren vooral gecharmeerd (nu ja…) door de erupties Regardez Ses Yeux III en Zop maar eigenlijk is het quasi onmogelijk om hoogtepunten uit te lichten in een set die de hijgerige intensiteit van een vluggertje combineerde met de volgehouden, bijna ritualistische inspanning van tantrische seks. Genade!

Mogelijk had het te maken met de onvergetelijke bolwassing van Alkerdeel maar het optreden van het enigmatische Thantifaxath op het zijpodium is hierna een lichte teleurstelling. Op plaat is de experimentele black metal uit Canada bijzonder genietbaar maar live klinkt het vooral heel hoekig en vreemd en is er bij momenten geen touw aan vast te knopen. Het spelen met dissonantie en tegendraadse ritmes maakt de band vrij uniek en klopt binnen de beslotenheid van de muziekkamer maar op een podium wordt het al heel snel rommelig. Vanwege hun wat mysterieuze status is het plein meer dan behoorlijk volgelopen maar het is tekenend dat hoe langer de set duurt hoe meer mensen er afhaken en andere oorden opzoeken. Het zal de in cape gehulde muzikanten ongetwijfeld worst wezen maar hier hadden we veel meer van verwacht.

Van een tegenvaller naar een fijne kennismaking dan, het Zwitsere Coilguns staat voor de tweede maal in zijn bestaan op de affiche in Bourlon en de band geeft grif toe behoorlijk zenuwachtig te zijn. Van enig klein hartje is er echter op het podium zeer weinig te merken. Integendeel, het enthousiasme, de speelvreugde en de liefde voor het publiek spat rijkelijk in het rond. De band is met zijn optimisme en goedlachsheid de ideale band om Bourlon de zonsondergang in te dragen. Zelfs de politieke boodschappen van de band hebben niets drammerigs vanwege hun nadruk op verbondenheid en liefde als antwoord op de donkere wolken die zich boven de mensheid hebben samengetrokken. De band schippert muzikaal gezien tussen noiserock (Venetian Blinds) en melodieuze hardcore/punk (We Missed The Parade). Tegen het einde van de set zet de vocalist de verbondenheid met de fans uitdrukkelijk in de verf door tot tweemaal toe het publiek in te springen. Een meer dan geslaagde sollicitatie voor een volgende keer.

Wegens interviewverplichtingen met Alkerdeel en Furia moeten we het grootste deel van Couch Slut aan ons voorbij laten gaan. Zelf noemt de band het drug-fueled gutter rock en afgaande op de twee laatste nummers die we kunnen meepikken is dat een vrij adequate omschrijving. De zich van een soort parlando bedienende zang maakt een behoorlijk doorzopen indruk en ook de rest van de band lijkt vooral ergens anders te zijn dan ‘hier’. De band noemt het zelf hun hoogtepunt tot nu toe op tournee dus wie zijn wij om ze dat te misgunnen?

Eerlijk is eerlijk, Thou stond niet vanboven op mijn must-see lijstje tijdens deze editie van RiB maar een aantal West-Vlaamse kameraden zijn speciaal de grens overgewipt enkel en alleen om deze band te aanschouwen en onder zachte dwang tronen ze mij mee om dit Amerikaanse fenomeen te aanschouwen. Loodzwaar is nog een understatement voor de logheid van de riffs die als een extreem trage maar ongenadig voortkruipende tank over het publiek walsen, een dreunende golfslag van fysiek voelbare intensiteit. We mogen dan niet de grootste liefhebbers zijn van het genre, het valt niet te ontkennen dat Thou live een ware belevenis is. Een behoorlijk lichamelijke zelfs want elke riff en elke baslijn voel je langs je ruggengraat zinderen. House Of Ideas, het van alle empathie gespeende I Feel Nothing When You Cry en Voices In The Wilderness; ze zijn allemaal een test voor de fysieke en geestelijke integriteit. Sommige bands moet je gewoon een keer gezien hebben, Thou is zo’n band.

RiB heeft elk jaar ook een paar acts op de planken staan die bewust de comfortzone van het publiek uitdagen en de grenspalen van het hardere genre niet enkel opzoeken maar brutaal uit de grond trekken en meters verder terug in de grond pleuren. De Poolse dame Natalia Zamilska mag vandaag onder de artiestennaam Zamilska die taak op zich nemen met haar mix van techno, EBM en een snuifje industrial. Duister is het zeker en nu en dan neemt ze voorzichtig het paadje waar eerder ook Nine Inch Nails op wandelde maar voor het overgrote deel is het vooral irritant gebeuk (of zoals mijn moeder het zou omschrijven: djingel djangel) dat ongetwijfeld zou scoren op een zijpodium van Tomorrowland maar wij houden het al snel voor bekeken om een mooi plaatsje te zoeken om de afsluiter van vandaag te aanschouwen.

Eerder op de dag had ik het genoegen om de heren van Furia te interviewen. Nu ja, genoegen, het Poolse collectief had vooraf duidelijk gemaakt interviews hartsgrondig te haten en waarschuwden mij dat hun antwoorden misschien bot en bondig zouden zijn, als ze tenminste al zin hadden om te antwoorden. Uiteindelijk werd het tegen alle verwachtingen in een fijn gesprek voor beide partijen waarbij de band vooral wilde onderstreept zien dat ze in de eerste plaats hun muziek willen laten spreken en dat erover praten eigenlijk zinloos is. Emotie primeert bij Furia op verstand en na hun concert in Bourlon kunnen we hen enkel volmondig bijtreden. Het is heerlijk wanneer een band erin slaagt om je gedurende enige tijd volledig te laten vergeten waar je bent en je mee te sleuren naar een andere wereld, zelfs wanneer die wereld een verdomd duistere plek is waar je demonen volop de vrije teugel krijgen. Van alle bands vandaag leunt Furia bij momenten het meest aan bij het oorspronkelijke black metal geluid met epische uitgesponnen riffs en drums als trommelvuur maar net wanneer voorspelbaarheid om de hoek dreigt te loeren volgt er een vreemde break, een folkachtig riedeltje, semi-akoestisch intermezzo of zelfs een country gitaartje. De band speelt strak, foutloos en professioneel zonder veel tijd te verliezen aan frivoliteiten zoals publieksinteractie, de muziek laten spreken weet u wel. Oudje Zwykłe Czary Wieją mag de set afsluiten, een ideale muzikale compagnon om ons de duisternis in te leiden.